DE GROTE VERBOUWING VAN NEDERLAND
Op vrijdag 18 mei organiseerde Vereniging Deltametropool het 6e Metropool Forum, een publiek forum over de metropolitane ontwikkeling in Nederland.

Meer dan zeventig jaar na de wederopbouw is Nederland toe aan een verbouwing. Veel van wat we na de oorlog hebben opgebouwd is in zijn functioneren niet meer geschikt voor de uitdagingen van deze tijd. Klimaatverandering en de daaruit voortkomende noodzaak tot energietransitie en een circulaire economie, maar ook andere sociaal economische verhoudingen en voortschrijdende digitale ontwikkelingen, maken dat we op veel fronten tegelijk het bestaande stevig moeten aanpassen.
Tijdens het Metropool Forum keken prominenten en nieuwe spelers met een frisse blik naar nieuwe mogelijkheden voor deze moderne uitdagingen. Binnenkort vindt u hier ons verslag.
Fotoverslag Metropool Forum 2018
Bijdragen en programma Metropool Forum 2018
Dit boekje met alle bijdragen is | hier | te downloaden.
Het Metropool Forum 2018 is een evenement van Vereniging Deltametropool in samenwerking met Metropoolregio Eindhoven en de Provincie Noord-Brabant
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
ENERGIETRANSITIE MET IMPACT
Minister Wiebes heeft vorig jaar ons hele land uitgedaagd met een ‘nog briljanter’ plan voor de energietransitie te komen. Het nationale perspectief ‘Energie & Ruimte’ is er zo een. Het laat zien dat we met de energietransitie in ons land een grote eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen. Ook wordt duidelijk dat de energietransitie overal merkbaar zal worden en we aan de vooravond van een grote verbouwing staan. De energietransitie zal leiden tot een metamorfose van ons landschap. Dat legt een zware verantwoordelijkheid bij ons om het tot stand te laten komen zonder dat het landschap onnodig wordt geschaad.
Regionaal zijn er op tal van plekken verregaande strategieën in ontwikkeling. Daar is de vraag of de benodigde verduurzamingslag voor heel Nederland gehaald wordt als som der afzonderlijke delen. Ook moeten we voorkomen dat regio’s onevenredig last van deze transitie ondervinden. Kunnen we deze transitie multidisciplinair uitwerken tot een integrale aanpak met samenwerking van overheden, particulier initiatief en het bedrijfsleven, zonder dat verstarring en stroperigheid ontstaat? Wat ontbreekt dan aan de huidige plannen voor energietransitie? En hoe kan ruimtelijke ordening eraan bijdragen zodat energietransitie tot de versterking van de Hollandse Metropool kan leiden? Welke inspirerende voorbeelden hebben we? Wat zijn de belangrijkste principes voor een integrale aanpak op lokaal, regionaal en nationaal niveau? En hoe blijft de ambitie voor een mooier Nederland centraal staan?
STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE
De Deltametropool is een buitengewone watermetropool. We hebben aan onze waterrijke plek in de wereld onze handel en welvaart te danken én onze unieke manier van plannen en ‘polderen’. Door de snelle klimaatverandering staan veel stedelijke regio’s voor een grote uitdaging om snel klimaat-adaptief te worden. Historische structuren en oplossingen helpen ons bij deze toekomstige uitdagingen. Ruimte voor de Rivier heeft laten zien hoe met een uitgekiend programma klimaatadaptatie in het rivierengebied samen heeft kunnen gaan met een prachtig nieuw landschap voor landbouw, wonen en beleving. Op regionaal niveau heeft herstel van de Brabantse beekdalen ingespeeld op verwachte perioden van droogte. Ook in het stedelijke landschap wordt meer ruimte voor groen en blauw cruciaal om hevige regen en hittestress op te vangen. Op lokale schaal geven ‘rainproof’ gebouwen en openbare ruimten, zoals het Dakpark Rotterdam, een antwoord. En recente studies zoals Landschapspark Zuid-Holland maken duidelijk dat klimaatadaptatie met groene en blauwe structuren ook noodzakelijk zijn om de toenemende concentratie in de stedelijke gebieden te voorzien van voldoende kwaliteit.
Wat zijn vernieuwende strategieën en ontwerpen voor zowel klimaatbestendige als aantrekkelijke steden in Nederland? Welke mogelijkheden zijn er voor het tegelijkertijd versterken van de stad-landschap verbindingen? Hoe kunnen we de kleine en grote schaal verbinden?
CIRCULAIRE REGIO’S
Een circulaire economie streeft ernaar om financieel, arbeids, menselijk, sociaal of natuurlijk kapitaal te hergebruiken. Dit om een continue stroom van goederen en diensten te kunnen garanderen. ‘Wij Maken NL’ Schaduwminister Jeanet van Antwerpen ziet grote kansen voor Nederland in de circulaire economie en pleit voor een holistisch deltaplan. Vooral op het gebied van de kringloop van grondstoffen is in Nederland nog een grote ontwikkeling te maken. Veel van wat we maken en gebruiken is gemaakt om weg te gooien en beland hooguit als brandstof voor de vuilverbrandingsoven. Dat terwijl we in toenemende mate te maken hebben met vervuiling van onze planeet, eenmalig gebruik een grote CO2 footprint kent en we in toenemende mate een tekort aan grondstoffen hebben. De ontwikkeling van hanteerbare en efficiënte grondstofstromen vraagt om een aanpak die een huishouden, maar ook een gemeente overstijgt. Maar wat is voor welke kringloop een goede schaal? Welke vernieuwende concepten en praktijkvoorbeelden passen in zo’n plan en wat kunnen we daaruit leren voor de toekomst? Hoe vertaalt een deltaplan voor circulaire economie zich ruimtelijk? Welke disciplines en (nieuwe) actoren zijn er idealiter bij zo’n plan betrokken?
WERKLANDSCHAPPEN ALS VERSTEDELIJKINGSOPGAVE
De term werklandschap heeft een brede betekenis. Zoals het in 2006 door het toenmalige ministerie van VROM geïntroduceerd werd, betreft het de constellatie van bedrijventerreinen, in Nederland goed voor ruim dertig procent van alle werkgelegenheid, die op integrale wijze en in samenhang met de omgeving aangepakt zou moeten worden. Als we inderdaad naar een integrale ontwikkeling van deze locaties streven, als hubs van intensieve bedrijvigheid, moeten we naast de bedrijventerreinen, ook de kantoorlocaties en de concentraties van kleinere bedrijven, winkels en voorzieningen meenemen.
De grenzen tussen deze categorieën vervagen, evenals die tussen werken, wonen en recreatie. De plekken waarbij alles samen komt of zou kunnen komen, zijn de plekken waarin overheden willen investeren: de interactiemilieus. Maar in de luwte sluimeren verouderde bedrijventerreinen zonder antwoord te geven op de vereiste die de werkomgeving in de Next Economy vraagt. De ontwikkeling van nieuwe werktypologieën binnen de Nederlandse verstedelijkingsopgave heeft onvoldoende eigen agenda.
Het is duidelijk dat de woningbouw op voormalige werklocaties maar al te graag tot ontwikkeling komt, maar het is minder duidelijk hoe we werk willen laten groeien in onze steden. Hoe ziet het werk van de toekomst er uit? Hoe kunnen we er ruimte voor maken? En wat betekend dat voor onze steden en regio’s?
The New Planning is a collaborative research project between Deltametropolis Association and TU Delft. A consortium of academic, civil society, government and market sectors is being created to meet the urgent need for a new model of strategic spatial planning that will keep the Netherlands at the forefront of territorial governance.